Discutafel bracht begin januari 2024 een serie reportages uit vanuit Voedselbos de Overtuin. In dit blog beschrijf ik enkele bijzondere voedselbosplanten uit delen 3 en 4 en plaats ik ze binnen de lagen van een voedselbos.
Duindoorn (Hippophae rhamnoides)
Na de IJstijd, zo’n 12.000 jaar geleden, lieten de jagers-verzamelaars gaandeweg hun nomadische levensstijl achter zich; ze gingen zich vestigen op vaste plekken. Dan heb je een zekere vorm van landbouw nodig. Hierbij hoorde het domesticeren van wilde planten, waaronder de duindoorn (bron: Edible).
De plant, passend in de struiklaag van je voedselbos(tuin), komt van nature in grote delen van Europa voor, in Siberië en ook in het westelijke deel van de Himalaya. Geen wonder dat de plant zeer goed bestand is tegen extreme omstandigheden. Kijk bijvoorbeeld bij Van den Berk Kwekerijen of de Flora van Nederland naar meer informatie over deze plant.
Zowel de bessen als bladeren (zie foto bovenaan dit blog) zijn eetbaar. De bessen pas je toe in onder meer jams, soepen, cakes en sappen. Uit de zaden wordt olie geperst.
Gele kornoelje (Cornus mas)
Van nature komt de gele kornoelje voor op het vasteland van West-Europa, tot aan Oekraïne en Syrië. Gele kornoelje zal je meestal in de struiklaag vinden. De plant kan zich echter wel ontwikkelen tot een struik van 6 meter hoog!
Volgens Edible noemt Homerus de plant al in zijn Odyssee; we hebben het dan over ongeveer 700 vC! De gele kornoelje werd door Keltische volkeren toegepast in heggen langs de grenzen van hun velden.
In Midden- en Oost-Europa bestaan veel recepten met de vruchten van de gele kornoelje. Denk aan chutneys, siropen en sappen.
Gewone of zwarte braam (Rubus sect. Rubus)
In de derde aflevering uit de serie over voedselbossen maak ik melding van de welbekende gewone of zwarte braam. De plant is zo bekend, en dan toch weten velen niet dat het niet zomaar 1 soort is: ‘de’ braam is een groep van microsoorten die alleen door specialisten uit elkaar te houden zijn!
Voor toepassing in je tuin of voedselbos geldt dezelfde waarschuwing als voor de Japanse wijnbes: pas op voor woekering. Lees ook de tips van Kwekerij Houweling.
Rabarber (Rheum rhabarbarum)
In de Chinese geneeskunde werd rabarber al duizenden jaren geleden gebruikt vanwege de laxerende en tonische eigenschappen. Rond 1600 ontdekte een plantkundige die in dienst was van de Engelse koning, dat de stelen eetbaar zijn. Het duurde nog enkele honderden jaren voordat rabarber op grotere schaal als groente werd gekweekt. Het blad bevat zeer veel oxaalzuur en kan je beter niet eten.
Verder nog:
- Gewone vlier (Sambucus nigra)
- Hazelaar (Corylus avellana)
- Kruisbes (Ribes uva-crispa)
- Pruimenboom (Prunus domestica)
- Rode bes (Ribes rubrum)
- Zwarte bes (Ribes nigrum)
