In aflevering 177 van Discutafel podcast over de tuinen van Kasteel Twickel komt de moestuin ter sprake. Deze moestuin verhuisde in de loop der eeuwen maar liefst twee keer! Wat zijn de locaties? En hoe zien die plekken eruit anno 2024?
Moestuin 1.0
Aanvankelijk lagen de moestuinbedden van Kasteel Twickel aan de zuidzijde van het kasteel, en nog binnen het grachtenstelsel. Tot in de 17e eeuw was dit een praktische nutstuin met eetbare en geneeskrachtige planten. Aan de west- en noordzijde lagen ook nog boomgaarden.
In 1653 werden nabij de moestuinbedden ook sierelementen aangelegd, zoals berceaus (beluister podcast 176 voor toelichting) en parterres de broderie (podcast 178).
De plek van de ons eerst bekende moestuinbedden bij Kasteel Twickel, zeg maar versie 1.0, ziet er in de 21ste eeuw ongeveer zo uit:
Moestuin 2.0
In het begin van de 18de eeuw moest de moestuin wijken voor de nieuwe mode: baroktuinen met vijvers. Vanuit het kasteel had je dan een fraai uitzicht op die siertuinen.
De natuur, de tuinlieden? Die gingen uit het zicht van de bewoners en hun voorname gasten. De moestuin werd in 1715 aangelegd aan de overzijde van de Twickelerlaan, tegenover het kasteel, ten zuiden van de toenmalige Kooidijk (nu Bornsevoetpad).
Hier ongeveer lag versie 2.0 van de moestuin van Kasteel Twickel:
Moestuin 3.0
Tegen het einde van de 19de eeuw pakten de tuinlieden hun spullen weer op. In 1891 verhuisde de moestuin namelijk voor de tweede keer! En wel naar de huidige plaats op de hoek Twickelerlaan/Bornsestraat. Naar ontwerp van Eduard Petzold werd een ommuurde moestuin aangelegd. Het oorspronkelijke lanenstelsel is nog grotendeels intact.
Binnen de ommuring liggen een boomgaard, de eigenlijke moestuin en diverse kassen en broeibakken, waaronder een ananassenkas. De kassen bevatten eetbare planten en sierplanten. Sommigen daarvan verdringen zich voor de ruit, zie foto boven dit blog! Ook is er tegenwoordig een kwekerij gevestigd. Helaas is de moestuin niet op alle dagen te bezoeken. Ga naar de website van de gebruikstuin voor openingstijden.
Zo ligt de moestuin van Kasteel Twickel, versie 3.0, er in 2024 bij:
Tuinstijlen van Kasteel Twickel – Discureportagereeks
Luister naar onze reportagereeks over Tuinstijlen van Kasteel Twickel. Met natuurlijk extra aandacht voor ecologische aspecten.
Nagenoeg parallel hieraan verschijnt de serie Tuinstijlen in Nederland. In die reeks delen we Discukennis over historische tuinstijlen.
Reportages en kennispodcasts versterken elkaar. Maar je kunt alle delen uit de beide series onafhankelijk van elkaar beluisteren!
Meer info
- Stichting Twickel website
- Gebruikstuin Twickel
- Enkele pagina’s uit de Atlas van Twickel (pdf).
Plattegrond en toelichting renaissancetuin – met moestuin 1.0 – staan op pagina’s 18 en 19.
Lees jij Discupost (4-8x p.jr.) al? Hierin delen we nieuws en inzichten met je over ecologisch tuinieren en permacultuur. En …. je bent als eerste op de hoogte van Discu-acties.
Uitzendschema
- Zie aankondiging van eerstvolgende aflevering op startpagina
- Ga naar ons uitzendschema
